MILMEDICA Centrum Medyczne
Logopeda dla dorosłych – kiedy jest potrzebny i jak wygląda leczenie?
Wada wymowy, nieprawidłowa emisja głosu, niepłynność mówienia czy konieczność rehabilitacji głosu – niezależnie od problemu z jakim zgłaszasz się po pomoc do logopedy dla dorosłych, decyzja o rozpoczęciu przez Ciebie terapii może być trudna i odraczana w czasie. Czy w moim wieku ma to sens? Jak długo potrwa terapia? Czy wystarczy mi motywacji? Czy logopeda dla dorosłych pracujący również z dziećmi będzie potrafił mi pomóc? Czy potrzebne mi jest skierowanie do logopedy? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule.
Czytaj również: Wady wymowy u dzieci – przyczyny, leczenie
Dorosły u logopedy – czy dorosły może iść do logopedy?
Wiele pytań, do tego stres, wątpliwości, a czasem nawet wstyd – to wszystko jest zupełnie niepotrzebne. Każdy wiek jest dobry na rozpoczęcie terapii logopedycznej, a terapia logopedyczna dla dorosłych również może być skuteczna. Co więcej, w przypadku niektórych zaburzeń logopedia dla dorosłych jest konieczna od zaraz, a terapia bywa niezbędna.
Terapia u logopedy dorosłych – kiedy jest potrzebna?
Wady wymowy dorosłych (dyslalia)
Problem z prawidłową artykulacją jakiejś głoski lub wielu głosek określany jest powszechnie jako wada wymowy. Przyczyn wadliwej artykulacji może być wiele, często bywają sprzężone.
Nieprawidłowa artykulacja rozpoczyna się już na etapie kształtowania się kompetencji językowych, we wczesnym dzieciństwie. Co istotne – z tego się nie wyrasta, a zatem każde zaburzenie realizacji mowy wymagać będzie podjęcia terapii.
Gdy sami podejmujemy decyzję o wizycie w gabinecie logopedycznym, dokładnie znamy swoje motywacje. To, wbrew pozorom, działa na naszą korzyść i daje szanse na powodzenie terapii.
Wady wymowy dorosłych w mniejszy czy większy sposób przeszkadzają: w życiu prywatnym czy zawodowym – np. hamują ścieżkę awansu lub zupełnie ograniczają dostęp do pewnych zawodów. Osoba z dyslalią doświadczać może wielu nieprzyjemnych sytuacji komunikacyjnych. Często jest proszona o powtarzanie słów czy zdań, może być narażona na przykre komentarze ze strony osób bliskich lub zupełnie postronnych.
Jakimi wadami wymowy najczęściej zajmuje się logopeda dla dorosłych?
Do najczęstszych terapii, jakie prowadzi logopeda dorosłych, dla osób, które chcą poprawy wymowy należą:
- terapia rotacyzmu,
- terapia sygmatyzmu,
- terapia nosowania.
Inne problemy logopedyczne u dorosłych – kiedy jeszcze zapisać się na konsultację z logopedą?
Jąkanie
To nie wada wymowy, to nie zaburzenie artykulacji – to zaburzenie płynności mówienia i czasu programowania mowy. Osoba jąkająca się może zgłaszać pojedyncze lub liczniejsze objawy. W ujęciu medycznym wyróżnia się kryteria diagnostyczne jąkania według DSM-5:
- perseweracje – powtórzenia dźwięków, sylab, wyrazów jednosylabowych,
- prolongacje – przedłużenia dźwięków,
- pauzy w czasie wypowiedzi,
- ciche lub słyszalne bloki w czasie mówienia,
- wypowiadanie poszczególnych dźwięków z wysiłkiem, nadmiernym napięciem mięśniowym,
- unikanie niektórych słów, które sprawiają trudność lub unikanie pewnych sytuacji społecznych, w których komunikacja może być utrudniona.
Nie ustalono dotąd jednej przyczyny jąkania. Według praktyków i autorów badań należy brać pod uwagę szereg czynników, które zwykle nakładają się na siebie. To między innymi: dziedziczność jąkania, różnice funkcjonalne i strukturalne mózgu osób jąkających się, gorsza motoryka w obrębie aparatu artykulacyjnego, trudności w kontrolowaniu ruchów krtani, czy płeć męska. Nie można pominąć także przyczyn psychologicznych i środowiskowych.
Bardzo istotne jest określenie wszystkich objawów towarzyszących jąkaniu. Ocenie podlega między innymi: ogólne tempo mowy, liczba zająkniętych wyrazów w wypowiedzi. Ustalany jest też czas trwania najdłuższych epizodów jąkania. Ze względu na złożoność problemu jakim jest jąkanie, terapia powinna przebiegać we współpracy wielu specjalistów. Sprawdź jak możemy Ci pomóc: Logopedia Ursus
Nauka emisji głosu oraz rehabilitacja głosu
Kiedy głos jest narzędziem pracy niezbędna jest jego prawidłowa emisja. To nic innego jak odpowiedni trening konkretnych mięśni odpowiedzialnych za oddychanie, fonację i artykulację. Celem jest uzyskanie pełnej kontroli nad ciałem w procesie mówienia. Hipnoterapeuta (trener głosu) wraz z ćwiczącym dąży między innymi do: uzyskania prawidłowego toru oddechowego, wypracowania podparcia oddechowego, miękkiego nastawienia głosowego (odpowiedniego rodzaju zwarcia strun głosowych w czasie fonacji) i wymowy scenicznej. Taką specjalizację logopedyczną nazywamy niekiedy logopedią medialną.
W codziennej pracy głosem kluczową rolę odgrywają także: profilaktyka i reagowanie na pierwsze symptomy problemów z narządem głosu.
Niepokojące dolegliwości (zwłaszcza u osób intensywnie używających głosu) to:
- przewlekła chrypka,
- ból krtani/gardła,
- uczucie suchości w gardle,
- szybkie męczenie się w czasie mówienia (kaszel, zanikanie głosu – afonia),
- piskliwy głos (mówienie na wysokich tonach) lub brak kontroli nad wysokością głosu,
- matowa, bezdźwięczna barwa głosu.
Lekceważenie symptomów zaburzeń głosu może skutkować poważnymi patologiami w obrębie krtani. Przed rozpoczęciem rehabilitacji głosu, logopeda odsyła pacjenta na wizytę foniatryczną (jeśli jest pierwszym specjalistą, do którego pacjent trafia).
Praca z pacjentem obejmuje zatem między innymi:
- przekazywanie wiedzy dotyczącej higieny głosu i profilaktyki,
- ćwiczenia: relaksacyjne, oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne, dykcyjne,
- trening interpretacji tekstu,
- naukę odpowiedniego akcentowania.
Jak wygląda wsparcie logopedyczne w leczeniu ortodontycznym?
Terapia logopedyczna dorosłych może pomóc osobom leczącym wady zgryzu. Praca ze specjalistą skupia się wówczas na:
- usprawnieniu pracy mięśni i zniesieniu ewentualnych napięć w obrębie aparatu artykulacyjnego – rozluźnianie stawu skroniowo-żuchwowego, masaże i ćwiczenia języka, mięśnia okrężnego ust i inne;
- wypracowaniu odpowiedniego ułożenia języka w spoczynku i w czasie połykania;
- pracy nad asymetriami twarzy;
- nauce prawidłowej artykulacji po zmianie układu poszczególnych elementów aparatu artykulacyjnego (po zakończeniu leczenia ortodontycznego).
Terapia neurologopedyczna – czym zajmuje się neurologopeda?
Terapia neurologopedyczna ukierunkowana jest na przywrócenie u pacjenta zdolności mowy, którą utracił wskutek uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego lub eliminowanie zaburzeń komunikacyjnych wynikających z uszkodzeń OUN.
Dochodzi do nich wskutek urazów, wypadków, udarów (np. po porażeniu nerwu twarzowego), wylewów czy problemów zdrowotnych, takich jak: choroby nowotworowe lub choroby neurologiczne (diagnozy to między innymi: afazja czy zaburzenia dyzartryczne). Terapii neurologopedycznej wymagają także między innymi: osoby z wadami wrodzonymi centralnego układu nerwowego (np. uszkodzenie mózgu), wadami genetycznymi, niepełnosprawnością intelektualną czy mózgowym porażenie dziecięcym.
Cele terapii oraz jej przebieg u osób dorosłych, u których doszło do uszkodzeń OUN, są różne w zależności od rodzaju zaburzenia, stanu zdrowia pacjenta, jego indywidualnych potrzeb i możliwości. Zwykle ćwiczenia koncentrują się na ogólnej poprawie jakości życia poprzez przywrócenie zdolności nazywania i rozumienia, rozbudowie słownictwa, usprawnieniu aparatu artykulacyjnego, ćwiczeniach oddechowych, fonacyjnych, słuchowych, relaksacyjnych. Czasem konieczne jest wykorzystanie metod komunikacji alternatywnej i wspomagającej (ACC).
Jak przebiega terapia logopedyczna dorosłych?
Dorosły u logopedy – diagnoza
Dobry logopeda na podstawie wywiadu, obserwacji i badania określa rodzaj zaburzenia mowy, jego intensywność, możliwe przyczyny.
Orientacyjnie ustalić może także czas trwania terapii, nie zawsze jednak da się przewidzieć wszystkie zmienne, które terapię ostatecznie mogą skrócić lub wydłużyć. Należy pamiętać, że czas od pierwszych spotkań z logopedą i diagnozy do osiągnięcia pożądanych efektów to sprawa indywidualna. Wiele czynników wpłynie na to, czy terapia zakończy się po kilku miesiącach, czy kilku latach.
Z pewnością wyprowadzanie z zaburzeń mowy u dzieci może w niektórych przypadkach przebiegać sprawniej – im nieprawidłowe wzorce mniej są utrwalone (zautomatyzowane), tym szybciej można osiągnąć pożądane efekty. Nie oznacza to jednak, że nie ma skutecznych metod i narzędzi terapii zaburzeń mowy u dorosłych. Są – konkretne i efektywne.
Logopeda dla dorosłych – ćwiczenia logopedyczne
Terapia jest dostosowywana indywidualnie do pacjenta. Dobry logopeda w procesie terapii proponuje ćwiczenia oddechowe, fonacyjne i artykulacyjne, zwykle korzysta z wielu narzędzi i metod pracy, które na bieżąco modyfikuje. Ćwiczenia logopedyczne muszą być wykonywane regularnie, z określoną przez specjalistę intensywnością.
Silna motywacja pacjenta zwykle okazuje się najważniejsza. Dokładne wyjaśnienie przez logopedę celów terapii i jej przebiegu, konieczności regularnego wykonywania ćwiczeń i w odpowiedzi – pełne zaangażowanie pacjenta – dają fantastyczne efekty terapii.
Logopeda dla dorosłych Warszawa – jak wybrać dobrego specjalistę?
Bez względu na rodzaj zaburzenia, z którym dorosły zapuka do logopedy po pomoc – zaraz po postawieniu trafnej diagnozy, dla specjalisty najważniejsze będzie ustalenie realnych celów terapii, a następnie dokładne omówienie metod, zasad, narzędzi, dzięki którym możliwe stanie się osiągnięcie oczekiwanych efektów.
Priorytetem każdego specjalisty powinno być indywidualne podejście do pacjenta, dostosowanie narzędzi pracy do jego wieku, możliwości, a nawet zainteresowań. Pacjent w czasie terapii powinien czuć się przede wszystkim komfortowo. Wybierz swojego logopedę świadomie.
W przypadku zaburzeń będących konsekwencją choroby neurologicznej lub wynikających z uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, zdecydowanie warto udać się do specjalisty – neurologopedy.
Logopedia dla dorosłych – dlaczego warto?
Jeżeli uważasz, że potrzebujesz porady logopedycznej, zastanawiasz się, czy Twój problem można rozwiązać – nie wahaj się. Terapia logopedyczna osób dorosłych – bez względu na wiek, przyczyny problemu i sam rodzaj zaburzenia – jest możliwa i może być skuteczna. Są pewne sytuacje, w których logopedę powinien odwiedzić każdy.
Uzyskanie profesjonalnej diagnozy i regularne wykonywanie ćwiczeń dają konkretny efekt – osoba w terapii zaczyna odczuwać rezultaty swojej pracy, dostrzega, że komfort jego życia prywatnego i zawodowego poprawia się wraz z osiąganiem kolejnych celów. Zwykle już nie rezygnuje i działa w pełni zmotywowana.
Pacjent, by być wystarczająco zmotywowanym do regularnego wykonywania ćwiczeń musi także rozumieć, dlaczego na danym etapie terapii powtarzanie konkretnego zestawu ćwiczeń jest niezbędne.
Na korzyść pacjenta dorosłego w kontrze do wszystkich jego obaw związanych z rozpoczęciem terapii logopedycznej „w takim wieku” zdecydowanie działa wiele aspektów. Najważniejszym z nich jest fakt, że doskonale rozumie problem, z jakim się boryka i wie po co zgłasza się do logopedy.
Konsultacja logopedy Warszawa – ile trzeba zapłacić za terapię dorosłych?
Ile kosztuje logopeda dla dorosłego w Warszawie? Ceny za wizytę u logopedy w Warszawie mogą być różne w zależności od lokalizacji czy doświadczenia specjalisty. Przychodnia Ursus oferuje usługi logopedyczne w cenie 210 zł za pierwszą wizytę, natomiast każde kolejne spotkanie to koszt 160 zł.
W zależności od problemów, czasem wystarczy pojedyncza konsultacja logopedy, innym razem wskazane będzie rozpoczęcie terapii dorosłych.
Skierowanie do logopedy dla dorosłych – czy jest potrzebne?
Skierowanie do logopedy jest wymagane wyłącznie wtedy, gdy logopeda przyjmuje w placówce NFZ. W innych przypadkach – do gabinetu logopedycznego może zgłosić się każdy pacjent, bez wcześniejszej wizyty u innego specjalisty czy lekarza rodzinnego.
MILMEDICA Centrum Medyczne
polecane artykuły
Ile moczu potrzeba na badanie?
MILMEDICA Centrum Medyczne Ogólne badanie moczu to jedno z badań profilaktycznych, które każdy z nas powinien wykonywać regularnie. Lekarz skierował Cię na badanie moczu i
Cukrzyca typu 1 bez insuliny
MILMEDICA Centrum Medyczne Początek zachorowań na cukrzycę typu 1 u dzieci przypada zwykle między 10 a 14 rokiem życia. To najczęściej spotykana metaboliczna choroba u
Jak pobudzić trzustkę do produkcji insuliny?
MILMEDICA Centrum Medyczne Trzustka stanowi ważny element układu pokarmowego. Jest to narząd, który zlokalizowany jest w górnej części jamy brzusznej. Trzustka odpowiada za wydzielanie zarówno
Czy szczepienie na HPV jest bezpieczne?
MILMEDICA Centrum Medyczne Celem szczepienia przeciwko HPV jest profilaktyka i ochrona pacjentów przed wirusem brodawczaka ludzkiego oraz chorobami nowotworowymi. Już na samym początku należy podkreślić,
Czy szczepionka na HPV jest obowiązkowa?
MILMEDICA Centrum Medyczne Wiele osób zastanawia się i zadaje sobie pytanie, czy szczepionka HPV jest obowiązkowa w Polsce? Szczepienie przeciw HPV zaliczane jest do szczepień
Szczepienie HPV – w jakim wieku?
MILMEDICA Centrum Medyczne Zastanawiasz się, jaki wiek na szczepionkę HPV jest najlepszy? Kto kwalifikuje do szczepienia na HPV? Szczepienie ochronne przeciw HPV ma na celu
Bibliografia
Czernikiewicz A., Woźniak T. Jąkanie a fobia społeczna – główne zagadnienia terapii biologicznej fobii społecznej, online: https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-0f873901-da8c-4360-bef3-9b060ec8a7ca/c/czas_47_1_2018_12art.pdf (dostęp on-line: listopad 2023).
Irena S. (1979) Logopedia., s.250-252.
Grabias S, Kurkowski M. (2012) Logopedia. Teoria zaburzeń mowy.
Bogdanowska Z. Oddech w emisji głosu, online: https://logopeda.org.pl/publikacja.php?id=31 (dostęp on-line: listopad 2023).
Łastik A. (2002), Poznaj swój głos… twoje najważniejsze narzędzie pracy.
Walencik-Topiłko A. (2017), Głos jako narzędzie. Materiały do ćwiczeń emisji głosu dla osób pracujących głosem i nad głosem.
Wiczyńska M. Kiedy do gabinetu logopedycznego wchodzi dorosły, online: https://forumlogopedy.pl/artykul/kiedy-do-gabinetu-logopedycznego-wchodzi-dorosly (dostęp on-line: listopad 2023).
Polczyk M. Praktyczna strona terapii neurologopedyznej. „Logopedia Silesiana”, t. 5, online: https://bibliotekanauki.pl/articles/667566.pdf (dostęp on-line: listopad 2023).