Na co najczęściej chorują dzieci?

Jak już wspomniałam wyżej większość chorób wieku dziecięcego ma etiologię wirusową. Jakie więc są najczęstsze choroby zakaźne dzieci? Należą do nich przede wszystkim:

• bostonka,
• grypa,
• przeziębienia,
• zapalenia gardła,
• rumień nagły, czyli tzw. trzydniówka,
• COVID-19,
• mononukleoza.

Nie należy tutaj zapominać o chorobach dziecięcych takich jak:

• ospa wietrzna,
• świnka,
• różyczka.

Często w gabinecie w Centrum Medyczne Ursus rodzice zadają mi pytanie: dlaczego moje dziecko tak często choruje? Uważa się, że normą jest przebycie od 8 do 10 infekcji w ciągu roku. Dlaczego tak jest? Układ odpornościowy dziecka jest niedojrzały i chorując dziecko uczy się rozpoznawać kolejne wirusy czy bakterie. Dopiero około 12. roku życia organizm dziecka nabiera dojrzałości i w związku z tym ilość infekcji znacząco spada.

Choroby wieku dziecięcego – odra

Odra jest chorobą o wysokim potencjale zakaźnym objawiająca się wysypką, zapaleniem spojówek i gorączką. W przebiegu klinicznym wyróżnia się trzy okresy:

• nieżytowy,
• wysypkowy
• zdrowienia.

W okresie nieżytowym pojawia się wysoka gorączka sięgającą 40 stopni Celsjusza oraz katar. Dziecko ma kaszel najczęściej suchy i zapalenie spojówek z towarzyszącym światłowstrętem. Następnie w obrębie błony śluzowej policzków pojawiają się plamki Koplika. Około 14 dni od zakażenia pojawia się na skórze ciała rumieniowa, plamisto-grudkowa wysypka, bez świądu.

Leczenie odry jest objawowe, podawane są leki obniżające temperaturę oraz nawodnienie doustne. Przechorowanie odry może skutkować ciężkimi powikłaniami, nawet po wielu latach. Najskuteczniejszą metodą profilaktyki zachorowania są szczepienia ochronne. W Polsce dostępna jest szczepionka MMR (odra, świnka, różyczka) podawana dzieciom zgodnie z kalendarzem szczepień w 13-14. miesiącu życia, a dawka przypominająca w 6. roku życia.

Ospa wietrzna – wirusowa choroba wieku dziecięcego

Ospa wietrzna to wysoce zakaźna infekcja dzieci wywołana wirusem Varicella zoster virus. Pierwsze objawy choroby to ewolucja zmian na skórze człowieka: plamka, pęcherzyk wypełniony płynem surowiczym, krostki, strupki. Zakażenie wirusem varicella zoster cechuje występowanie wysypki w obrębie owłosionej skórze głowy oraz znaczny świąd skóry.

Okres wylęgania choroby wynosi od 10 do 21 dni, z okresem zakaźności przypadający na 1-2 dni przez pojawieniem się wykwitów skórnych aż do momentu ich przyschnięcia. Przechorowanie pozostawia odporność na całe życie, natomiast ponowny kontakt organizmu z Varicella zoster virus prowadzi do rozwoju półpaśca.

Czy dziecko z ospą wietrzną zagraża innym? Niebezpieczny jest kontakt osoby chorej z kobietami ciężarnymi, szczególnie będących w I trymestrze. Może prowadzić do ciężkich wad płodu, a nawet jego obumarcia. Powikłania po ospie to nadkażenia bakteryjne zmian skórnych, a także powikłania neurologiczne jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy ataksja móżdżkowa.

Zalecane jest realizowanie szczepienia przeciw ospie wietrznej, szczególnie w przypadku dzieci żłobkowych i przedszkolnych, które otrzymują bezpłatną szczepionkę.

Świnka

Świnka, czyli choroba wywołana wirusem należącym do rodziny Paramyxoviridae, prowadzi do bolesnego obrzęku ślinianki (jednej lub rzadziej obu) przyusznej z towarzyszącą gorączką i brakiem apetytu. Zapaleniu ślinianek towarzyszy ostry ból, utrudniający pełne rozwarcie ust, szczególnie przy gryzieniu, żuciu czy połykaniu. Innymi objawami w przebiegu nagminnego zapalenia przyusznic jest złe samopoczucie, bóle uszu, bóle głowy.

W leczeniu stosuje się leki łagodzące objawy przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Okres wylęgania wynosi około 2–3 tygodnie. Same objawy choroby trwają zwykle nie dłużej niż 7 dni. Przechorowanie świnki zapewnia odporność na całe życie.

Świnka jest chorobą zwykle ustępującą samoistnie, bez powikłań. Natomiast może prowadzić do zapalenia jąder i jajników, powodując niepłodność, głuchoty, powikłań neurologicznych. W profilaktyce zachorowania na świnkę istotną rolę odgrywają szczepienia. Jest to ten sam preparat MMR jak w przypadku różyczki i odry podawany zgodnie z kalendarzem szczepień w 13. miesiącu życia oraz w 6. roku życia (dawka przypominająca).

Różyczka

Różyczka jest ostrą zakaźną infekcją wirusową wywoływaną przez wirus różyczki Rubella virus należący do rodziny Togaviridae. Najczęściej dotyka on dzieci w wieku szkolnym. Charakteryzuje się występowaniem objawów infekcji dróg oddechowych, w tym grypopodobnych, a następnie plamisto-grudkowej wysypki w obrębie twarzy i szyi oraz powiększeniem węzłów chłonnych.

Okres wylęgania różyczki wynosi od 12 do 23 dni, a największa zakaźność 7 dni przed wystąpieniem objawów i 7 dni po ich wystąpieniu. Szczególną ostrożność w kontakcie z chorym na różyczkę zaleca się kobietom w ciąży, gdyż Rubella virus może prowadzić do uszkodzenia płodu lub poronienia.

Podobnie jak w innych zakaźnych chorobach wirusowych istnieje skuteczna profilaktyka zachorowania w postaci szczepienia MMR.

Płonica (szkarlatyna) – choroba z wysypką

Płonica, inaczej nazywana szkarlatyną, jest chorobą wywołaną przez bakterie Streptococcus pyogenes. Objawia się wysoką temperaturą, bólem gardła, drobnoplamistą wysypką w obrębie tułowia i zgięciach łokciowych oraz rumieniem na policzkach. Gardło w przebiegu płonicy jest żywoczerwone, a na języku można zaobserwować biały nalot, z czasem ustępujący do czerwonego języka z brodawkami tzw. języka malinowego. Mogą dodatkowo pojawić się wymioty i ból brzucha. W przypadku szkarlatyny obserwuje się sezonowość zachorowań ze szczytem w miesiącach jesienno-zimowych. W diagnostyce można posłużyć się wykonaniem szybkiego wymazu pobranego z migdałków.

Szkarlatyna to infekcja bakteryjna i w jej leczeniu stosuje się antybiotyk, najczęściej penicylinę na okres 10 dni. Na szkarlatynę można chorować trzy razy w życiu i nie istnieje profilaktyka zachorowania.

Bostonka

Prawidłowa nazwa bostonki to choroba dłoni, stóp i jamy ustnej (HFMD), wywołana wirusem z grupy enterowirusów. Dziecko ma objawy infekcji takie jak: podwyższona temperatura, złe samopoczucie oraz wysypka grudkowa lub pęcherzykowa w obrębie dłoni, stóp, jamy ustnej, a także okolicach intymnych. HFMD ma wysoką zakaźność, najczęściej rozprzestrzenia się drogą fekalno-oralną lub kropelkową.

Leczenie jest objawowe, mające na celu poprawę samopoczucia dziecka. Przechorowanie HFMD nie pozostawia trwałej odporności i można chorować na nią kilka razy. Zapobieganie zachorowaniu polega na utrzymaniu codziennej higieny i częstym myciu rąk. Nie ma dostępnych szczepień.