MILMEDICA

Logo MILMEDICA Centrum Medyczne - przychodnia Warszawa Ursus

MILMEDICA Centrum Medyczne

Duszący kaszel w nocy u dziecka – jak sobie poradzić?

Większość rodziców dobrze zna sytuację nieprzespanych nocy z powodu uporczywego kaszlu dziecka. Jest on zmorą nie tylko dla każdego rodzica, ale także dla dziecka. Powoduje liczne wybudzanie się dziecka w trakcie snu, co prowadzi do niewyspania i zmęczenia w ciągu dnia. W konsekwencji sen nie służy odpoczynkowi i regeneracji organizmu. Dziecko następnego dnia jest rozdrażnione i podsypiające. Przyczyn ataków kaszlu w nocy u dziecka może być wiele i nie zawsze oznacza on infekcję. Zatem należy zastanowić jakie są przyczyny duszącego kaszlu u dziecka w nocy i jak możemy pomóc dziecku, które dręczy suchy kaszel?

Czytaj również: Czym jest odporność dziecka i jak możemy ją wzmocnić? 

Czym jest kaszel?

Kaszel jest naturalnym odruchem obronnym organizmu mającym na celu oczyszczenie dróg oddechowych. Polega na nasilonym odruchu wydechowym z towarzyszącym dźwiękiem, co skutkuje usuwaniem złuszczonego nabłonka, wydzieliny oraz innych substancji szkodliwych obecnych w drogach oddechowych. Ze względu na czas trwania kaszel dzielimy na ostry (trwający 2-4 tyg.) oraz przewlekły (trwający powyżej 4-8 tyg.).

Rodzaje kaszlu

  • Kaszel suchy (nieproduktywny) – w czasie którego dziecko nie odkrztusza wydzieliny, najczęściej występuje on w początkowej fazie infekcji lub może mieć charakterystyczny dźwięk szczekania towarzyszący podgłośniowemu zapaleniu krtani.
  • Kaszel mokry (produktywny) –  z odkrztuszaniem wydzieliny z dróg oddechowych. Pojawia się w drugiej fazie infekcji dróg oddechowych.

Jak odróżnić kaszel suchy i mokry?

Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko kaszle w nocy mokro czy sucho? Jak zatem rozpoznać rodzaj kaszlu u dziecka? Postaram się pomóc w odpowiedzi na te pytania.

Kaszel jest jednym z objawów infekcji dróg oddechowych. Może być spowodowany zakażeniem wirusowym górnych dróg oddechowych takim jak: zapalenie gardła, krtani, tchawicy lub rzadziej – zakażeniem bakteryjnym. Kaszel suchy u dziecka może występować w napadach astmy, zapaleniu płuc, lub być efektem drażniącego wpływu dymu tytoniowego na nabłonek dróg oddechowych.

Przyczyną mokrego kaszlu (produktywnego) jest obecność wydzieliny w drogach oddechowych, którą usuwamy kaszląc. Wydzielina ta najczęściej jest lepka, gęsta, biała lub żółtawa. Obecność ropnej wydzieliny podczas kaszlu mokrego może świadczyć o rozwijającej się infekcji.

Kaszel suchy jest napadowy, męczący, może mieć charakterystyczny szczekający dźwięk i nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny. Jest on charakterystyczny dla początkowej fazy infekcji, ale może być również spowodowany alergią lub astmą.

Czy suchy kaszel u dziecka oznacza infekcję?

Przyczyn suchego kaszlu może być wiele, nie zawsze kaszel pojawiający się w nocy oznacza infekcje. Istnieje wiele innych przyczyn nocnych napadów kaszlu. Napady duszącego kaszlu w nocy mogą być również spowodowane czynnikami zewnętrznymi, np. suchym powietrzem.

Często zdarza się, że kaszel przybiera na sile w nocy z powodu spania w klimatyzowanym lub ogrzewanym pomieszczeniu. Przyczyną tego stanu jest suchość śluzówek górnych dróg oddechowych wywołująca odruch kaszlu. Suchy i męczący kaszel u dziecka może w skrajnych wypadkach prowadzić do wymiotów.

Inne przyczyny suchego kaszlu w nocy

  • Astma oskrzelowa

Jest to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, związana z nadreaktywnością oskrzeli na różne czynniki oraz w konsekwencji objawiająca się obturacją oskrzeli. Często u małych dzieci pojawiają się ataki świszczącego, męczącego suchego kaszlu. Zdarza się, że jedynym objawem astmy oskrzelowej suchy kaszel w nocy u dziecka (tzw. kaszlowy wariant astmy).

  • Zapalenie zatok u dziecka

Proces toczący się w obrębie błon śluzowych zatok przynosowych. Najczęściej jest on spowodowany zakażeniem wirusowym bądź bakteryjnym. Wydzielina spływająca z zatok w nocy w pozycji leżącej wywołuje pojawienie się męczącego suchego kaszlu, któremu towarzyszy wyciek z nosa, gorączka, ból w okolicy oczodołu.

  • Ostre podgłośniowe zapalenie krtani (krup)

Jednostka chorobowa objawiająca się charakterystycznym napadem szczekającego kaszlu głównie w godzinach nocnych, wywoływana przez wirusy, najczęściej u dzieci od 6 miesiąca do 3 roku życia. Kaszel nasilający się w nocy powoduje wybudzenie dziecka. Można usłyszeć dodatkowo świst krtaniowy, wysiłek oddechowy lub zaobserwować wciąganie międzyżebrzy i duszność.

  • Refluks żołądkowo-przełykowy

Spowodowany zarzucaniem kwaśnej treści żołądkowej do przełyku z powodu zmniejszenia napięcia zwieraczy przełyku. Przyczynia się do biernych ulewań bądź czynnych wymiotów. Do najważniejszych objawów pozaprzełykowych refluksu żołądkowo – przełykowego należy kaszel. Natomiast podstawowymi przełykowymi objawami refluksu są wymioty, ulewania, zaburzenia połykania, słaby przyrost masy ciała.

  • Zespół ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła

Towarzyszy on przewlekłym zakażeniom dróg oddechowych wywołanym czynnikiem bakteryjnym lub wirusowym. Jako zespół objawów może być powikłaniem w przebiegu przewlekłego nieżytu nosa, refluksu żołądkowo-przełykowego czy przewlekłego zapalenia zatok.

  • Niewydolność krążenia

Jest ona rzadką przyczyną duszącego kaszlu. Wynika z nieprawidłowej pracy lewej komory serca. Ponadto obserwuje się u dziecka inne objawy takie jak: duszność, brak apetytu, zmiany osłuchowe nad płucami, obrzęki, małe przyrosty masy ciała, zwiększona męczliwość oraz nadmierne pocenie się.

  • Krztusiec

Choroba zakaźna objawiająca się napadami kaszlu w nocy, także o poranku. Dziecko seriami intensywnie kaszle, łapiąc pomiędzy nim głębokie wdechy, po czym ponownie następują napady kaszlu aż do utraty tchu. Głębokie wdechy między seriami kaszlu przypominają pianie koguta. W przebiegu krztuśca można obserwować u dziecka wybroczyny na skórze twarzy, szyi i na spojówkach. Kaszel może kończyć się wymiotami.

  • Alergeny

Kaszel alergiczny jest reakcją układu odpornościowego na obecność alergenu. Jego przyczyną mogą być roztocza, niektóre pokarmy lub astma alergiczna.

Duszący kaszel u dziecka leczenie

Duszący kaszel u dziecka podczas snu - atak kaszlu w nocy jak sobie radzić?

Aby skutecznie leczyć duszący nocny kaszel u dziecka należy rzetelnie przeprowadzić diagnostykę różnicową. Wskaże ona jego przyczynę. Po postawieniu właściwej diagnozy możliwe jest skuteczne leczenie suchego kaszlu. Poniżej wymienię kilka sposobów radzenia sobie z atakiem kaszlu w nocy.

  • Inhalacje solą fizjologiczną

To bardzo popularna i skuteczna forma walki z kaszlem. Inhalacja przede wszystkim nawilża gardło, rozrzedza wydzielinę i ułatwia jej odkrztuszanie. U małych dzieci dobrze sprawi się nebulizator, do którego używaj soli fizjologicznej. Bez konsultacji z lekarzem nie należy stosować soli hipertonicznych, ponieważ mogą spowodować skurcz oskrzeli.

  • Leki hamujące kaszel ostry w nocy

W przypadku małych dzieci o podaniu jakichkolwiek leków na suchy kaszel, powinien zadecydować lekarz. Preparaty na kaszel dla dziecka dostępne w aptece bez recepty zawierające lewodropropiozynę można stosować u dzieci od 2. roku życia. Roślinny syropy przeciwkaszlowy na bazie prawoślazu i porostu islandzkiego nawilża gardło i pozwala załagodzić kaszel.

Domowe sposoby na kaszel u dziecka

Duszący kaszel u dziecka w nocy jak pomóc domowymi sposobami?

  • Toaleta nosa

Prawidłowe oczyszczenie nosa z wydzieliny przed snem dziecka, może zapobiec jej spływaniu po tylnej ścianie gardła, co w konsekwencji mogłoby wywoływać kaszel napadowy.

  • Odpowiednie nawodnienie

Gdy dziecko ciągle kaszle podczas infekcji, powinno pić dużo płynów. Zapewni to odpowiednie nawodnienie organizmu oraz rozrzedzi wydzielinę w drogach oddechowych, ułatwiając jej odkrztuszanie.

  • Nawilżenie powietrza

Nawilżanie powietrza ma kluczowe znaczenie w zmniejszaniu intensywności napadów kaszlu w nocy. Zwykle obserwuje się to zimą, gdy częściej korzystamy z grzejników. Można zastosować nawilżacze powietrza, rozwiesić mokre ręczniki na kaloryferach bądź łóżeczku lub mokre pranie rozwieszone w sypialni. Suche powietrze spowoduje podrażnienie dróg oddechowych skutkując napadami kaszlu. Warto również wietrzyć pokój przed snem. Temperatura w pomieszczeniu nie powinna przekraczać 20 stopni Celsjusza.

  • Miód gryczany

Kolejnym domowym sposobem, który zmniejsza częstotliwość suchego kaszlu jest miód gryczany. W wielu badaniach udowodniono skuteczność jego podawania w łagodzeniu napadów suchego kaszlu w nocy. Podany 30 minut przed snem dzieciom chorym na infekcyjne zapalenie górnych dróg oddechowych zmniejsza, w porównaniu z niestosowaniem żadnej interwencji, nasilenie męczącego kaszlu w nocy i związane z nim niedogodności. Ponadto świetnie nawilża gardło. Nie należy go podawać dzieciom przed 1 r.ż. ze względu na ryzyko wystąpienia u nich botulizmu dziecięcego.

Duszący nocny kaszel u dziecka - kiedy zgłosić się do lekarza?

Kaszel występujący u noworodków zawsze wymaga pilnej konsultacji lekarskiej. Jego przyczynami mogą być bowiem wady wrodzone, choroby genetyczne, obecność ciała obcego w drogach oddechowych.

Zatem pojawia się pytanie, kiedy iść do lekarza ze starszym dzieckiem? Starsze dziecko wymaga zbadania przez lekarza (Medycyna rodzinna), jeśli prezentuje niepokojące objawy kaszlu takie jak:

  • nagły początek kaszlu,
  • przewlekły kaszel z odkrztuszaniem.
  • kaszel połączony z nasilającą się dusznością i świstami,
  • odkrztuszanie różowej, pienistej wydzieliny lub krwi,
  • nawracający lub nasilający się kaszel.

MILMEDICA Centrum Medyczne

polecane artykuły

Bibliografia

Doniec Z., Mastalerz-Migas A., Krenke K., Mazurek H., Bieńkowski P., Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 4/2016.

De Blasio F. et al. An observational study on cough in children: epidemiology, impact on quality of sleep and treatment outcome. Cough 8(1): 1 (2011).

https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/91862,przyczyny-dlugotrwalego-kaszlu-u-dziecka (dostęp on-line: październik 2023).

https://pulsmedycyny.pl/przyczyny-kaszlu-u-dzieci-wazne-aspekty-i-pulapki-w-diagnostyce-1132866 (dostęp on-line: październik 2023).

Bielecka T. et al. Przewlekły kaszel u dzieci – kiedy do specjalisty? Pediatria po Dyplomie 16(6): 46-51 (2012).

Żaczkiewicz-Bartosiewicz A., Walicka-Serzysko K. Czerwone flagi w diagnostyce kaszlu u dzieci. Pediatria po Dyplomie 3 (2020).

https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/118665,inhalowanie-dziecka-sola-fizjologiczna (dostęp on-line: październik 2023).

Kawalec W., Grenda R., Kulus M., Pediatria Tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.

Milanowski A., Kawalec W., Diagnostyka różnicowa najczęstszych objawów w praktyce pediatrycznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.

Anna Jung, Anna Maślany, Przewlekły kaszel u dziecka – problem diagnostyczny i terapeutyczny, w: Pediatria i Medycyna Rodzinna, 8 (2), str. 97-100 http://pimr.pl/artykul.php?a=295 (dostęp on-line: październik 2023).

Aleksandra Undrunas, Krzysztof Kuziemski, Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, w: Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol. 11, nr 4, str. 149-155 https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/54801/41732 (dostęp on-line: październik 2023).

Jagiełło, E. Kołeczek, M. Horochowska, Z. Zdrojewicz, A. Głowaczewska, Bursztynowe źródło zdrowia – zastosowanie miodu we współczesnej medycynie, w: Medycyna Rodzinna 2018; 21(1): 64-69 http://www.medrodzinna.pl/wp-content/uploads/2018/06/mr_2018_064-069.pdf (dostęp on-line: październik 2023).

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Badania krwi w MILMEDICA
15% taniej!

Współpracujemy z najlepszymi laboratoriami w Warszawie!

  1. Przyjdź do nas i odbierz skierowanie na badanie.
  2. Zapłać u nas 15% taniej niż w innych punktach.
  3. Wykonaj badanie krwi w dowolnym punkcie diagnostycznym w Warszawie.
Scroll to Top