MILMEDICA Centrum Medyczne
Nadczynność tarczycy – objawy, przyczyny, badania
Nadczynność tarczycy to schorzenie charakteryzujące się podwyższonym poziomem hormonów T3 i T4. Przyczyną tego stanu mogą być zaburzenia metaboliczne, zaburzenia produkcji hormonów w gruczole tarczycowym oraz nieprawidłowa praca receptorów odpowiedzialnych za wiązanie hormonów.
Dowiedz się, jakie są objawy nadczynności tarczycy, jakie badania wykonać i jak wygląda leczenie. Sprawdź, jaki poziom TSH jest niebezpieczny i co robić w przypadku choroby.
Jakie są pierwsze objawy nadczynności tarczycy?
Nadczynność tarczycy charakteryzują następujące objawy:
- bezsenność
- nadpobudliwość
- trudności w koncentracji
- osłabienie organizmu
- tachykardia (przyspieszenie pracy serca)
- spadek masy ciała
- zwiększony apetyt
- biegunka
- zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet
- potliwość
- wytrzeszcz oczu
- wole – powiększona tarczyca.
Należy zauważyć, że objawy niedoczynności tarczycy i nadczynności tarczycy różnią się między sobą.
Niedoczynność a nadczynność tarczycy — porównanie
Cecha | Niedoczynność tarczycy | Nadczynność tarczycy |
Poziom hormonów tarczycy | Niski | Wysoki |
Metabolizm | Spowolniony | Przyspieszony |
Masa ciała | Przyrost masy ciała | Utrata masy ciała |
Energia | Zmęczenie, osłabienie | Nadmierna energia, niepokój |
Temperatura ciała | Uczucie zimna | Uczucie gorąca, potliwość |
Tętno | Spowolnione | Przyspieszone |
Nastrój | Depresja, apatia | Nerwowość, drażliwość, lęk |
Skóra | Sucha, łuszcząca się | Wilgotna, gładka |
Włosy | Wypadanie, suche, łamliwe | Cienkie, rzadkie |
Objawy dodatkowe | Zaparcia, obrzęki, problemy z koncentracją | Drżenie rąk, bezsenność, wytrzeszcz oczu |
Przyczyna | Choroba Hashimoto, niedobór jodu, usunięcie tarczycy | Choroba Gravesa-Basedowa, guzki tarczycy, zapalenie tarczycy |
Leczenie | Lewotyroksyna (syntetyczny hormon tarczycy) | Leki przeciwtarczycowe, jod radioaktywny, operacja |
Od czego może być nadczynność tarczycy? – nadczynność tarczycy przyczyny
Najczęściej nadczynność tarczycy wywołana jest przez chorobę Gravesa–Basedowa. Jest to zespół zaburzeń metabolicznych, które wynikają z przewlekłego nadmiaru hormonów tarczycy w organizmie.
Innymi przyczynami nadczynności tarczycy mogą być również zapalenie tarczycy, autonomiczny nadczynny guzek tarczycy, nadmierna podaż jodu oraz nowotwór tarczycy. Obserwuje się, że schorzenie to częściej występuje u kobiet niż mężczyzn.
Jakie badania wykonać przy podejrzeniu nadczynności tarczycy?
Jakie badania należy wykonać, aby potwierdzić lub wykluczyć chorobę tarczycy? Podstawowym badaniem jest pomiar poziomu TSH we krwi, który ocenia funkcję tarczycy. Dodatkowo badane są poziomy fT3 i fT4, które bezpośrednio mierzą stężenie hormonów tarczycy. Poza tym lekarz może zlecić wykonanie badania ultrasonograficznego (USG) tarczycy, pozwalającego ocenić strukturę gruczołu, wykryć guzki lub inne zmiany.
W przypadku podejrzenia autoimmunologicznych chorób tarczycy, takich jak choroba Hashimoto, wykonuje się badania przeciwciał anty-TPO i anty-TG. W diagnostyce choroby Gravesa-Basedowa pomocne jest badanie przeciwciał TRAb. W niektórych przypadkach, gdy konieczne jest dokładniejsze zbadanie aktywności tarczycy, wykonuje się scyntygrafię tarczycy. Biopsja tarczycy jest stosowana w przypadku podejrzenia nowotworu lub w celu dokładnej oceny guzków. Wybór badań zależy od objawów pacjenta i podejrzewanej choroby.
Jakie wyniki badań wskazują na nadczynność tarczycy?
Ogólne normy TSH dla osób dorosłych wynoszą 0,4 – 4,0 mIU/l. W nadczynności tarczycy wynik TSH jest zazwyczaj poniżej 0,4 mIU/l, a często nawet bliski zeru. Należy jednak pamiętać, że normy te mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium i metody pomiaru.
Oprócz TSH ważne jest również zbadanie poziomu hormonów tarczycy:
- Normy fT3: 2,25–6 pmol/l
- Normy fT4: 10 – 35 pmol/l
W przypadku nadczynności tarczycy, poziomy fT3 i fT4 są zazwyczaj podwyższone.
Warto mieć na uwadze, że dla kobiet w ciąży oraz dzieci obowiązują zupełnie inne normy.
Nadczynność tarczycy w ciąży – co należy wiedzieć?
Nadczynność tarczycy w ciąży najczęściej spowodowana jest chorobą Gravesa-Basedowa oraz tyreotoksykozą ciężarnych. Rzadziej powodują ją choroby trofoblastu lub wole. Nadczynność tarczycy zwiększa ryzyko poronień i przedwczesnych porodów.
Ciężarna kobieta, u której stwierdzono nadczynność tarczycy, powinna być pod stałą kontrolą specjalisty. Najczęściej choroba ta leczona jest terapią hormonalną. Lekarz powinien zadbać zarówno o zdrowie matki, jak i monitorować zdrowie dziecka. Podczas ciąży i porodu niezbędna jest ścisła współpraca specjalistów endokrynologii, ginekologii i neonatologii.
Jak wygląda leczenie nadczynności tarczycy?
Leczenie nadczynności tarczycy ustala i monitoruje endokrynolog. Może on zastosować terapię farmakologiczną, która poprawi jakość życia pacjenta. Do leków na nadczynność tarczycy zalicza się pochodne tiouracylu i tiomidazolu oraz węglan litu. Poprawa samopoczucia zauważalna jest zwykle po kilku tygodniach od rozpoczęcia kuracji.
Przy leczeniu tarczycy wykorzystuje się również terapię radiojodem. Polega ona na podaniu choremu doustnie jodu radioaktywnego, który jest wychwytywany przez komórki tarczycy i niszczy je, zmniejszając w ten sposób produkcję hormonów tarczycy lub eliminując komórki nowotworowe.
W określonych sytuacjach (np. duże wole, guzki tarczycy) niezbędna jest interwencja chirurgiczna, która polega na usunięciu części lub całości tarczycy.
Jaką dietę należy stosować przy nadczynności tarczycy?
Zalecane jest zwiększenie kaloryczności posiłków, aby zrekompensować zwiększone zapotrzebowanie energetyczne. Dieta powinna być bogata w białko, tłuszcze pochodzenia roślinnego i zdrowe węglowodany. Należy unikać ryb morskich, owoców morza, alg morskich i wodorostów, soli jodowanej oraz suplementów diety zawierających jod. Nadczynność tarczycy zwiększa ryzyko osteoporozy, dlatego ważne jest dostarczanie odpowiedniej ilości wapnia i witaminy D.
FAQ
- Jak wygląda szyja przy chorej tarczycy?
Nadczynność tarczycy charakteryzuje się wystąpieniem woli tarczycy. Widoczne może być powiększenie tego gruczołu.
- Jak przygotować się do badania na tarczycę?
Badanie krwi na hormony tarczycy (TSH, fT3, fT4) nie wymaga specjalnego przygotowania, choć zaleca się przyjście na czczo.
- Jak długo żyje się z niedoczynnością tarczycy?
Prawidłowo leczona nadczynność tarczycy nie ma wpływu na długość życia pacjenta.
- Czy nadczynność tarczycy można całkowicie wyleczyć?
Nadczynność tarczycy jest chorobą, którą w większości przypadków można skutecznie leczyć, jednak całkowite wyleczenie zależy od przyczyny i zastosowanej terapii.
- Jak długo trwa leczenie nadczynności tarczycy?
Leczenie farmakologiczne zwykle trwa od 6 miesięcy do 2 lat.
- Jakie są skutki nieleczonej nadczynności tarczycy?
Nieleczona nadczynność tarczycy może prowadzić do arytmii, niewydolności i zawału serca, a nawet udaru. Nadmiar hormonów tarczycy może również powodować osteoporozę, osłabienie mięśni i problemy z płodnością.
- Czy dieta może pomóc w leczeniu nadczynności tarczycy?
Tak. Dieta może wspomagać terapię i łagodzić objawy. Odpowiednie odżywianie pomaga uzupełnić niedobory składników odżywczych, które mogą wystąpić w wyniku przyspieszonego metabolizmu.
MILMEDICA Centrum Medyczne
polecane artykuły
Gdzie w Warszawie wykonać EEG dla dziecka?
MILMEDICA Centrum Medyczne Marzysz o spokojnym śnie swojego dziecka i wiesz, że jego zdrowie jest najważniejsze. Dlatego zastanawiasz się, gdzie w Warszawie wykonać EEG dla
Neurolog dziecięcy: NFZ czy prywatnie – co wybrać w Warszawie?
MILMEDICA Centrum Medyczne Zmagasz się z wyborem odpowiedniego specjalisty dla swojego dziecka w Warszawie? Pytanie o to, czy wybrać neurologa dziecięcego NFZ, czy prywatnie spędza
Ile kosztuje wizyta u neurologa dziecięcego w Warszawie?
MILMEDICA Centrum Medyczne Potrzebujesz wsparcia dla swojego dziecka i zastanawiasz się, ile kosztuje wizyta u neurologa dziecięcego w Warszawie? To zrozumiałe pytanie, które zadaje sobie
Dobry neurolog dziecięcy w Warszawie – na co zwrócić uwagę?
MILMEDICA Centrum Medyczne Wybór odpowiedniego specjalisty dla Twojego dziecka to jedna z najważniejszych decyzji, przed którymi stajesz jako rodzic. Gdy pojawiają się niepokojące sygnały mogące
Czy Twoje dziecko potrzebuje konsultacji neurologicznej, czy psychologicznej?
MILMEDICA Centrum Medyczne Zauważasz u swojego dziecka niepokojące sygnały i zastanawiasz się, do którego specjalisty się udać? Wybór między konsultacją neurologiczną dzieci a konsultacją psychologiczną
Jak wspierać rozwój dziecka z zaburzeniami neurologicznymi?
MILMEDICA Centrum Medyczne Drogi Rodzicu, diagnoza zaburzeń neurologicznych u dziecka to moment pełen pytań i niepewności. Pamiętaj jednak, że nie jesteś sam. Specjalizujemy się w
Bibliografia
Woźniak M., Matyjaszek-Matuszek B., Najczęstsze błędy w diagnostyce i leczeniu chorób tarczycy. Lekarz POZ. 2022;8(5).
Soh SB, Aw TC. Laboratory Testing in Thyroid Conditions – Pitfalls and Clinical Utility. Ann Lab Med. 2019 Jan;39(1):3-14
https://www.woia.pl/dat/attach/930_praca-specjalizacyjna—malwina-liskowska.pdf (dostęp on-line: kwiecień 2024).
http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2017/12/pnm_2017_689-693.pdf (dostęp on-line: kwiecień 2024).
https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/zalecenia-zywieniowe-w-nadczynnosci-tarczycy/ (dostęp on-line: kwiecień 2024).