MILMEDICA Centrum Medyczne
Świnka u dzieci – choroba, objawy, postępowanie
Świnka jest zakaźną chorobą wieku dziecięcego powodowaną przez wirusy. Bywa inaczej nazywana nagminnym zapaleniem przyusznic. Zachorowanie powodują wirusy z rodziny Paramyxoviridae. Występowanie świnki można zaobserwować u dzieci i dorosłych. Warto jednak zauważyć, ze dotyka ona głównie dzieci w wieku szkolnym, a przypadki zachorowania wśród osób dorosłych są rzadkie. Jak objawia się świnka? Co boli przy śwince? Czy świnka jest groźną chorobą zakaźną u dzieci? Co robić gdy dziecko ma świnkę? Na te i inne pytania, zadawane przez rodziców w Centrum Medyczne Ursus, odpowiem Państwu w poniższym artykule.
Świnka – choroba wieku dziecięcego. Jakie są przyczyny świnki?
Świnka u dzieci - Rozpoznanie świnki
Jak już wspomniałam powyżej, świnka jest chorobą wywołaną wirusami z rodziny Paramyxoviridae. Wirus ten atakuje gruczoły – głównie ślinianki oraz inne narządy gruczołowe jak:
- trzustka,
- jądra czy jajniki,
- ośrodkowy układ nerwowy.
Z tego powodu zarażenie wirusem świnki wiąże się z ryzykiem groźnych powikłań.
Jak można zarazić się świnką? Do zakażenia wirusem świnki dochodzi najczęściej drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z chorym i jego śliną, a przechorowanie nie zapewnia odporności przed kolejnym zachorowaniem, choć w praktyce zdarza się to bardzo rzadko. Rozpoznanie świnki stawiane jest na podstawie objawów klinicznych, badania przedmiotowego przeprowadzonego przez lekarza czy testów laboratoryjnych.
Zakażenie paramyksowirusem – objawy świnki oraz przebieg choroby zakaźnej u dzieci
Jakie są objawy świnki? Po czym poznać że dziecko ma świnkę? Jak zaczyna się świnka? W praktyce rozpoznanie świnki nie jest takie oczywiste z uwagi na pierwsze objawy, które są mało swoiste. Pierwsze symptomy pojawiają się 14-24 dni (najczęściej 16-18 dni) po kontakcie z osobą chorą. Zwykle osoby zarażone prezentują początkowo niecharakterystyczne objawy, w tym grypopodobne takie jak: wysoka gorączka, uczucie rozbicia, brak apetytu czy ból głowy.
A jak wygląda przebieg choroby u dzieci? Do 7 dni pojawia się bolesny obrzęk ślinianek przyusznych, początkowo jednostronny, a po 3 dniach obustronny. W badaniu przedmiotowym przeprowadzanym przez pediatrę czy lekarza rodzinnego widoczne jest zaczerwienienie i obrzęk ujść przewodów ślinowych w jamie ustnej. Pacjent zgłasza ból podczas otwierania ust czy gryzienia, a także ból uszu. Ponadto w przebiegu świnki dochodzi do zmniejszenia wydzieliny śliny, co wiąże się z suchością jamy ustnej.
Jak już wspomniałam powyżej rozpoznanie świnki nie jest oczywiste, także z uwagi, że u 30% chorych przebieg świnki jest bezobjawowy.
Zarażenie świnką – jak diagnozuje się świnkę?
Jak stawiana jest diagnoza świnki? Diagnostyka zachorowania na świnkę opiera się na przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego z osobą chorą w kierunku prezentowanych objawów czy stwierdzonego kontaktu z osobą chorą na świnkę. W badaniu przedmiotowym można stwierdzić ból i obrzęk ślinianek przyusznych, objawy ogólne jak:
- gorączka,
- ogólne rozbicie,
- brak apetytu.
Jednakże nie zawsze te objawy u chorych są obecne.
Ponadto, aby potwierdzić zapalenie ślinianek przyusznych, szczególnie u osób bezobjawowych, można przeprowadzić badania laboratoryjne przeciwciał w klasie IgM i IgG lub izolacje wirusa metodą PCR z moczu lub krwi.
Zakażenie wirusem świnki – ile trwa świnka u dzieci?
Świnka u dziecka trwa zwykle 7 dni. Jeśli objawy trwają dłużej należy skonsultować się z lekarzem. Natomiast okres izolacji pacjenta powinien być dłuższy – ok. 9 dni od momentu obrzęku ślinianek. W moczu wirus świnki obecny jest do 14 dni.
Leczenie świnki – jak wygląda leczenie świnki u dzieci?
Jak wygląda leczenie zapalenia ślinianek przyusznych? Nagminne zapalenie przyusznic jest chorobą wirusową, w leczeniu której nie ma leków działających przyczynowo. Leczenie świnki polega na podawaniu leków łagodzących objawy. Należy prowadzić oszczędny tryb życia i zapewnić odpowiednie nawodnienie organizmu.
W przypadku objawów suchości w jamie ustnej należy przyjmować preparaty nawilżające gardło. U osób gorączkujących lub zgłaszających dolegliwości bólowe należy podawać leki działające przeciwgorączkowo i przeciwbólowo.
Jakie są możliwe powikłania świnki?
Czy powikłania po śwince są niebezpieczne? Świnka jak każda dziecięca choroba zakaźna może wiązać się z poważnymi powikłaniami. Zaliczamy do nich:
- zapalenie jąder – świnka u nastolatków może doprowadzić do rozwoju zapalenia jąder. Przeważnie obrzęk i ból jednego z jąder pojawia się około 7-10 dni po powiększeniu się ślinianek. W przypadku stanu zapalnego jąder pacjenci prezentują: ból brzucha w prawym dole biodrowym, gorączkę, nudności czy wymioty. Zapalenie jąder może mylnie przypominać zapalenie wyrostka robaczkowego.
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – w przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci pojawiają się bóle głowy, wysoka gorączka, światłowstręt czy sztywność karku.
- upośledzenie słuchu – zachorowanie na świnkę może prowadzić do problemów ze słuchem, a nawet głuchoty.
- zapalenie trzustki – objawia się ostrym bólem brzucha w nadbrzuszu, biegunką, wymiotami. Często zapalenie trzustki ustępuje samoistnie w ciągu 7 dni. W leczeniu stosowane są leki przeciwbólowe.
Choroba świnka u dzieci - kiedy zgłosić się do lekarza?
Do lekarza należy zgłosić się w przypadku niepokojących objawów utrzymujących się powyżej 7 dni, a także w przypadku złego stanu ogólnego dziecka chorego na świnkę. Niezwłocznej konsultacji pediatry wymagają objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego jak:
- bóle głowy,
- wymioty,
- światłowstręt,
- apatia,
- nadmierna senność,
- drgawki.
W przypadku zgłaszanych przez dziecko bólów brzucha w prawym dole biodrowym także należy skonsultować się z lekarzem, gdyż może to być objawem zapalenia jąder.
Pediatra Ursus jest dostępny przez 7 dni w tygodniu, by pomóc Tobie i Twojemu dziecku.
Nagminne zapalenie przyusznic – profilaktyka świnki
Szczepienie przeciw śwince
Czy szczepionka na świnkę jest skuteczna i należy nią zaszczepić dziecko? Najskuteczniejszą formą profilaktyki przed zachorowaniem na świnkę jest szczepienie ochronne. W przypadku świnki mamy do dyspozycji trójskładnikową szczepionkę:
- odra,
- świnka,
- różyczka.
Zgodnie z kalendarzem szczepień jest ona podawana dzieciom między 13. a 15. miesiącem życia, a dawka przypominająca w 6. roku życia.
W momencie wprowadzenia obowiązkowych szczepień MMR skutecznie zredukowano ilość zachorowań na świnkę w populacji. W przypadku nieszczepienia dziecka, możliwe jest szczepienie na świnkę w wieku dorosłym. Szczepionka na świnkę podawana jest dwukrotnie z miesięcznym odstępem. W obliczu powikłań świnki ważne jest szczepienie dzieci, które skutecznie chroni przed zachorowaniem.
MILMEDICA Centrum Medyczne
polecane artykuły
Jak pomóc dziecku w przypadku kataru?
Katar, czyli nieżyt nosa, jest powszechnie występującym zjawiskiem wśród dzieci, szczególnie w okresie jesienno-zimowym oraz wiosennym. Może on występować z częstotliwością do 10. razy w
Kwas foliowy w ciąży – suplementacja kwasu foliowego
Kwas foliowy należy do witamin z grupy B i występuje w środowisku naturalnym pod postacią folianów rozpuszczalnych w wodzie. Naturalnymi źródłami kwasu foliowego w diecie
Niedoczynność tarczycy – objawy, przyczyny, badania
MILMEDICA Centrum Medyczne Niedoczynność tarczycy – objawy, przyczyny, badania Niedoczynność tarczycy powstaje wskutek nieprawidłowego funkcjonowania tarczycy. Skutkiem tego zaburzenia jest zbyt mała produkcja hormonów w
Nadczynność tarczycy – objawy, przyczyny, badania
MILMEDICA Centrum Medyczne Nadczynność tarczycy to schorzenie charakteryzujące się podwyższonym poziomem hormonów T3 i T4. Podwyższenie wskazanych hormonów spowodowane jest zaburzeniami metabolicznymi, zaburzeniami produkcji hormonów
Zapalenie ucha środkowego u noworodków – jak pomóc dziecku?
Zapalenie ucha jest dość powszechnym zjawiskiem w życiu każdego dziecka. Szacuje się, że dotyczy ono około 75% dzieci do 3. roku życia. Budzi duży niepokój
Pozytywny wynik HPV – co dalej?
Na kontrolnej wizycie ginekologicznej lekarz zaproponował wykonanie testu w kierunku HPV DNA. Nie wiesz, co mówi wynik testu w kierunku HPV? Otrzymałaś pozytywny wynik testu
Bibliografia
P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2018, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.
M. Jabłońska-Jesionowska, M. Dębska-Rutkowska, P. Kwast i wsp., Parotitis in children hospitalized in the Department of Pediatric Otolaryngology of the Medical University of Warsaw in the years 2010-2017, „New Medicine” 2017, t. 21, nr 4, s. 99–107.
https://www.cdc.gov/mumps/index.html (dostęp on-line: marzec 2024).
KOMUNIKAT GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 27 października 2023 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2024. (dostęp on-line: marzec 2024).
https://www.mp.pl/szczepienia/ekspert/odra_swinka_rozyczka/mmrdiagnostyka/117076,wedlug-jakich-kryteriow-rozpoznawac-swinke-u-osob-zaszczepionych-klinicznych-serologicznych (dostęp on-line: marzec 2024).