MILMEDICA Centrum Medyczne
Kwas foliowy w ciąży – suplementacja kwasu foliowego
Kwas foliowy należy do witamin z grupy B i występuje w środowisku naturalnym pod postacią folianów rozpuszczalnych w wodzie. Naturalnymi źródłami kwasu foliowego w diecie są przede wszystkim rośliny, szczególnie warzywa liściaste, tj. sałata, kapusta i szpinak. W organizmie człowieka wytwarzany jest w niewielkiej ilości przez bakterie jelitowe. Kwas foliowy jest kluczową witaminą w procesie rozwoju układu nerwowego płodu, a także jednym z ważniejszych czynników warunkujących prawidłową syntezę kwasów nukleinowych oraz spermatogenezę. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego zalecana jest suplementacja kwasu foliowego w ciąży (przez cały jej okres) oraz u kobiet planujących ciążę.
Kwas foliowy ciąża – w czym pomaga? Po co kwas foliowy w ciąży? Jaki jest wpływ kwasu foliowego na ciążę?
Kwas foliowy warunkuje prawidłową budowę wszystkich komórek organizmu, wpływając na syntezę kwasu nukleinowego, czyli DNA. W czasie ciąży odpowiada za prawidłowy rozwój cewy nerwowej.
Znaczenie kwasu foliowego w ciąży – czy kobiety powinny suplementować kwas foliowy?
Niedobory kwasu foliowego w ciąży skutkują wadami takimi jak bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa lub przepuklina układu nerwowego. Udowodniono, że niedobór witaminy B9 jest powiązany z niedorozwojem łożyska i ryzykiem jego odklejania, poronieniem, niską masą urodzeniową. U kobiety ciężarnej niedobór kwasu foliowego może objawiać się niedokrwistością megaloblastyczną.
Znaczenie kwasu foliowego w ciąży – kwas foliowy a cewa nerwowa
W badaniach wykazano że, stosowanie kwasu foliowego w ciąży oraz przed nią zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u dziecka aż o 50-75%.
Kwas foliowy a planowanie ciąży – zasady suplementacji dla przyszłych mam
Jak już wspomniałam wcześniej, kwas foliowy warunkuje prawidłowy podział komórek oraz rozwój cewy nerwowej, który rozpoczyna się już około 4. tygodnia ciąży. Dlatego dostarczanie do organizmu człowieka kwasu foliowego ważne jest już na etapie planowania ciąży, a także przez cały jej okres.
Prawidłowe stężenie kwasu foliowego w organizmie kobiet ciężarnych zapobiega powstawaniu ciężkich wad płodu w obrębie układu nerwowego takich jak: bezmózgowie i rozszczep kręgosłupa. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego każda kobieta będąca w wieku rozrodczym powinna dostarczać do organizmu kwas foliowy w diecie, a także zapewnić stosowanie kwasu foliowego w ciąży oraz w okresie 12 tygodni przed ciążą i w czasie karmienia piersią, za pomocą preparatów kwasu foliowego.
Dobowa dawka dostarczanego kwasu foliowego u zdrowych kobiet powinna wynosić 400 μg.
Kwas foliowy dla kobiet w ciąży – dlaczego kwas foliowy jest ważny? Jaką rolę w rozwoju dziecka pełni kwas foliowy?
Kwas foliowy bierze udział w wielu ważnych procesach w organizmie człowieka. Pełni istotną rolę w syntezie kwasu nukleinowego, czyli DNA. Można więc stwierdzić, że buduje każdą komórkę organizmu od podstaw. Ponadto bierze udział w procesie spermatogenezy. W czasie ciąży jego kluczową rolą jest prawidłowe tworzenie cewy nerwowej oraz krwinek czerwonych, czyli erytrocytów.
Witamina B9 – co jeśli nie brałam kwasu foliowego w ciąży?
Wiele kobiet nie jest świadoma skuteczności suplementacji kwasu foliowego w ciąży i przed planowaną ciążą. Zważając na to, żywność w Polsce jest fortyfikowana – czyli wzbogacana w kwas foliowy, żeby zminimalizować ryzyko jego niedoboru u osób w wieku rozrodczym. Jeżeli jesteś w ciąży i do tej pory nie przyjmowałaś kwasu foliowego, ważne jest, aby zacząć przyjmowanie witaminy B9 już teraz. Nadal jest wiele korzyści, które Ty i Twoje dziecko możecie odnieść z jej suplementacji w ciąży. W razie problemów z dobraniem dawki, warto wybrać się do specjalisty, jakim jest dietetyk Ursus.
Skutki niedoboru kwasu foliowego – czym grozi niebranie kwasu foliowego w ciąży?
W opublikowanych badaniach naukowych niedobór witaminy B9 zwiększa ryzyko wystąpienia ciężkich wad płodu, w tym wad cewy nerwowej, prowadzących do powstania bezmózgowia, rozszczepu kręgosłupa, przepukliny mózgowo-rdzeniowych czy rozszczepu warg i podniebienia. Niestety ze wszystkich krajów europejskich, to w Polsce rodzi się najwięcej dzieci z wadami cewy nerwowej – aż 1-2 na 1000 urodzeń.
Czytaj również: Kwas foliowy – za co odpowiada w organizmie?
Kwas foliowy przed ciążą – czy kwas foliowy pomaga zajść w ciążę?
W publikacjach naukowych nie udowodniono wpływu kwasu foliowego na zajście w ciążę, także nie ma jednoznacznych przesłanek naukowych, które potwierdzałyby tezę, że kwas foliowy pomaga zajść w ciążę. Udowodniono wyłącznie wpływ witaminy B9 na rozwój wszystkich komórek organizmu, w tym cewy nerwowej.
Badanie kwasu foliowego służy określeniu poziomu kwasu foliowego we krwi. Jest wykorzystywane m.in. w diagnostyce i monitorowaniu leczenia niedokrwistości megaloblastycznej. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług – Przychodnia Ursus
Kiedy brać kwas foliowy? Najnowsze wytyczne polskich ekspertów jak należy stosować kwas foliowy
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego suplementacja kwasu foliowego dla ciężarnych powinna rozpocząć się 12 tygodni przed planowaną ciążą, a kobiety w wieku rozrodczym powinny spożywać w diecie produkty bogate w tę witaminę. Natomiast należy tutaj dodać, że rozpoczęcie przyjmowania witaminy B9 znacznie wcześniej nie jest błędem. Ponadto kobiety stosujące doustną antykoncepcję hormonalną i planujące ciążę mogą zacząć przyjmować kwas foliowy przez 12 tygodni równocześnie z doustną antykoncepcją, zanim ją odstawią i rozpoczną starania o dziecko.
Kwas foliowy – suplementacja dla kobiet w ciąży
Do kiedy brać kwas foliowy w ciąży? Suplementacja kwasu foliowego dla ciężarnych jest zalecana przez cały okres ciąży oraz w czasie karmienia piersią ze względu na zwiększone ryzyko rozwoju niedokrwistości.
Jaka dawka kwasu foliowego w ciąży? Jak suplementować kwas foliowy w ciąży?
Zdrowa, nieobciążona położniczo kobieta powinna przyjmować kwas foliowy w dawce 400 μg (0,4 mg) dobowo zarówno w okresie starania o ciążę, jak i w samej ciąży, a także podczas karmienia piersią.
Ponadto zgodnie z wytycznymi PTGiP podzielono zalecenia przyjmowania kwasu foliowego w ciąży na grupy pośredniego i dużego ryzyka.
Grupa pośredniego ryzyka – suplementacja w ciąży a aktualne wytyczne. Zalecana dzienna dawka kwasu foliowego
Do grupy pośredniego ryzyka zalicza się kobiety:
- które urodziły dziecko z wadą wrodzoną płodu lub wady wrodzone wystąpiły w najbliższej rodzinie,
- otyłe,
- z cukrzycą przedciążową, zarówno typu I, jak i II,
- z hipotrofią płodu (IUGR) i/lub stanem przedrzucawkowym w poprzednich ciążach,
- z chorobami przewodu pokarmowego mogącymi zaburzać wchłanianie (celiakia, choroba Crohna, colitis ulcerosa),
- z niewydolnością wątroby,
- z niewydolnością nerek na dializoterapii,
- po operacji bariatrycznej,
- stosujące na stałe leki takie jak: metformina, metotreksat, leki przeciwpadaczkowe, cholesyramina, sulfasalazyna,
- palące lub nadużywające alkoholu,
- z obniżoną aktywnością MTHFR.
W tej grupie zaleca się dawkowanie kwasu foliowego w ciąży, a także w okresie 12 tygodni przed ciążą i w czasie laktacji, na poziomie 800 μg (0,8 mg) dobowo.
Grupa wysokiego ryzyka – suplementacja w okresie ciąży. Jaka jest zalecana dawka kwasu foliowego? Czy w tej grupie stosuje się większe dawki kwasu foliowego?
Do grupy wysokiego ryzyka należą kobiety, które mają wadę cewy nerwowej lub posiadają dzieci z wadą cewy nerwowej, a także w przypadku partnera z wadą cewy nerwowej lub posiadającego dzieci z wadą cewy nerwowej.
W tej grupie zaleca się suplementację 5000 μg (5 mg kwasu foliowego) przez okres 12 tygodni przez zajściem w ciążę oraz przez I trymestr, a następnie 800 μg (0,8 mg) w okresie II i III trymestru ciąży oraz w czasie karmienia piersią.
Kwas foliowy w pierwszym trymestrze – ile kwasu foliowego w I trymestrze?
W I trymestrze ciąży u kobiety zdrowej, nieobciążonej wywiadem chorób przewlekłych czy wad w poprzednich ciążach, należy suplementować kwas foliowy w dawce dobowej 0,4 mg. W przytoczonych powyżej grupach ryzyka pośredniego i wysokiego zalecana dawka jest odpowiednio wyższa. W grupie pośredniego ryzyka należy przyjmować 0,8 mg kwasu foliowego, a w grupie wysokiego ryzyka 5 mg kwasu foliowego w I trymestrze ciąży. W przypadku wątpliwości pamiętaj, że Centrum Medyczne Ursus jest otwarte dla Ciebie przez 7 dni w tygodniu.
Przedawkowanie kwasu foliowego a witamina B12 – czy za dużo kwasu foliowego w ciąży szkodzi?
Najnowsze badania sugerują, że zazwyczaj nadmiar kwasu foliowego jest wydalany przez organizm z moczem. Oznacza to, że nawet jeżeli przyjmowana suplementacja jest większa niż zalecana dawka, nie należy się martwić.
Suplementacja ciążowa – kwas foliowy a anemia
Należy jednak pamiętać, że zbyt duża dawka kwasu foliowego może maskować objawy niedoboru witaminy B12. Może to prowadzić do poważnych problemów spowodowanych niedoborem tej witaminy, takich jak anemia. Jeżeli masz wątpliwości, co do zalecanej ilości kwasu foliowego w Twoim przypadku, skonsultuj się z Ginekologiem Ursus, który zadba o odpowiednie dawkowanie kwasu foliowego w ciąży. Bezpieczeństwo suplementacji ciążowej jest przecież najważniejsze dla Ciebie i Twojego dziecka.
MILMEDICA Centrum Medyczne
polecane artykuły
Jak pomóc dziecku w przypadku kataru?
Katar, czyli nieżyt nosa, jest powszechnie występującym zjawiskiem wśród dzieci, szczególnie w okresie jesienno-zimowym oraz wiosennym. Może on występować z częstotliwością do 10. razy w
Niedoczynność tarczycy – objawy, przyczyny, badania
MILMEDICA Centrum Medyczne Niedoczynność tarczycy – objawy, przyczyny, badania Niedoczynność tarczycy powstaje wskutek nieprawidłowego funkcjonowania tarczycy. Skutkiem tego zaburzenia jest zbyt mała produkcja hormonów w
Nadczynność tarczycy – objawy, przyczyny, badania
MILMEDICA Centrum Medyczne Nadczynność tarczycy to schorzenie charakteryzujące się podwyższonym poziomem hormonów T3 i T4. Podwyższenie wskazanych hormonów spowodowane jest zaburzeniami metabolicznymi, zaburzeniami produkcji hormonów
Świnka u dzieci – choroba, objawy, postępowanie
Świnka jest zakaźną chorobą wieku dziecięcego powodowaną przez wirusy. Bywa inaczej nazywana nagminnym zapaleniem przyusznic. Zachorowanie powodują wirusy z rodziny Paramyxoviridae. Występowanie świnki można zaobserwować
Zapalenie ucha środkowego u noworodków – jak pomóc dziecku?
Zapalenie ucha jest dość powszechnym zjawiskiem w życiu każdego dziecka. Szacuje się, że dotyczy ono około 75% dzieci do 3. roku życia. Budzi duży niepokój
Pozytywny wynik HPV – co dalej?
Na kontrolnej wizycie ginekologicznej lekarz zaproponował wykonanie testu w kierunku HPV DNA. Nie wiesz, co mówi wynik testu w kierunku HPV? Otrzymałaś pozytywny wynik testu
Bibliografia
https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2024-03/Foliany%20-%20Stanowisko%20Ekspert%C3%B3w%20PTGiP%20-%20final.pdf (dostęp on-line: kwiecień 2024).
Cieślik E., Gębusia A.; Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym; Hygeia Public Health 2011, 46(4): 431-436.
Spina bifida and anencephaly before and after folic acid mandate United States, 1995-1996 and 1999-2000. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2004; 53 (17): 362-365.
E. Matuszczak, W. Dębek, A. Hermanowicz, Metody usprawniania i rehabilitacji dzieci urodzonych z przepukliną oponowo-rdzeniową, „Neurologia Dziecięca” 2012, vol. 21, nr 43, s. 59–63.